«Мы хацелі быць шчырымі і з сабой, і са сьветам». Партрэт беларускага панку #1

Што такое беларускі панк? Калі і пры якіх абставінах ён зьявіўся? І хто яны — тыя людзі, якія ўдзельнічалі ў першых панк-дзьвіжухах? Чым яны жылі і што імі кіравала? Расказвае Саня з Contra la Contra і Ігар з Hate to State.
Адбітыя маладзёны з іракезамі, якія п’юць піва скрынямі, гучная музыка з лаянкай, бойкі, вэрхал і гармідар наўкол — такое стэрэатыпнае ўспрыманьне панк-культуры. На самой справе ўсё куды больш складана. Філязофія панку — болей за шум. Распавядаем пра асобаў, якія аднымі з першых узьнялі гэтую тэму ў Беларусі.
«Мы людзі, якія адказваюць за свае словы і ўчынкі і насамрэч хочуць нешта зьмяніць у гэтым сьвеце»
Ігар Конік, гурт Hate to State
Час чаканьняў
Мы зь Андрусём больш за 15 год суседзі. Ён ­­— звычайны з выгляду мужчына ўзростам за 40 працоўнай прафэсіі. Рост і камплекцыя сярэднія. Аднойчы сустракаемся каля пад’езду.

 — Як маесься?
 — Ай, у развагах. Думаю, што б такога напісаць пра 90-я.
 — Калі сам тады ня жыў, то так проста не напішаш. Я быў нефармалам у тыя часы, панкам, ты ведаў?
 — Не. Распавядзеш?

Падымаемся на сёмы паверх па лесьвіцы. Андрэй кажа, што ўсё сьвядомае жыцьцё лічыць сябе панкам і больш 15 год не ўжывае алькаголю. Заходзім, заварваем у імбрыку гарбату з зёлак.

«90-я былі вірлівым часам. Развалілася краіна, у якой вырасьлі чатыры пакаленьні людзей. Здавалася б зь ніадкуль узяліся дзясяткі і сотні палітычных арганізацыяў, грамадзкіх рухаў і разнамасных фрыкаў. Усе нечага чакалі. Зьменаў.

У руху нефармалаў - рокераў, мэталістаў, скінгэдаў - была поўная мешаніна. Усе тусаваліся ў адных і тых жа месцах, хадзілі на адны і тыя ж канцэрты. Але было шмат канфліктаў, бо людзі насамрэч разыходзіліся. Гэта было сапраўднае балота. У пэўны момант узьнікла жаданьне і патрэба як мага хутчэй расставіць усе кропкі над „і“. Хацелася адкрыта казаць пра тое, што нам не падабаецца. Пра мянтоў, фашню, чыноўнікаў і іншую нечысьць. Так і зьявіўся наш панк-рок. Мы хацелі быць шчырымі і з сабой, і са сьветам».

Важныя паняцьці DIY-панк-руху
DIY (англ. Do It Yourself, «зрабі сам») — прынцып панк-сцэны, згодна зь якім замест таго, каб спрабаваць знайсьці шляхі да камэрцыялізацыі дзейнасьці, варта ўсё рабіць самому, безь ніякіх пасярэднікаў. Ёмка гэты прынцып выражаны ў кнізе Крэйга О'Хары «Філязофія панку»:

«Мы, панкі, самі можам ладзіць канцэрты, праводзіць дэманстрацыі і ўдзельнічаць у іх, выпускаць запісы, выдаваць кнігі і фэнзіны, арганізоўваць сыстэмы дыстрыбуцыі сваёй прадукцыі, адкрываць музычныя крамы, распаўсюджваць літаратуру, ладзіць байкоты, займацца палітычнай дзейнасьцю».

Розныя праявы DIY-культуры ў панк-року
Ад стварэньня ўласных нашывак і адзеньня да арганізацыі палітычных акцыяў

Падборка вокладак беларускіх зінаў 90-х
Самаробныя выкрутасістыя вокладкі, эксцэнтрычныя назвы і нізкая якасьць друку — характэрныя асаблівасьці панк-зінаў
Фэнзін (або зін) — самвыдатаўскі часопіс. Зіны — некамэрцыйныя, непрафэсійныя выданьні зь невялікім накладам (ад некалькіх адзінак да 200−300 асобнікаў), якія робяцца, выдаюцца і распаўсюджваюцца непасрэдна аўтарамі. У Беларусі з канца 1990-х да пачатку 2010-х выпускаліся дзясяткі розных зінаў з розных куткоў, самы пік іхняга выданьня прыйшоўся на сярэдзіну «нулявых». Звычайна яны ствараліся па тэхналёгіі «выразаў-наклеіў», то бок, з кавалкаў клеіўся макет, які пасьля ксэракапіяваўся. Самыя вядомыя беларускія зіны — Rebel Desire, «Вредина», «Вясковыя Могілкі», Don’t Panic, Xerotica, Defect in Industry, Tryznas Kefiras, I Love Zombie ды інш
Дыстра (англ. distro), сыстэма дыстрыбуцыі ў панк-руху — сетка распаўсюду ўсялякай DIY-прадукцыі, якая ўключае ў сябе аўдыё- і відэазапісы гуртоў, друкаваныя выданьні (фэнзіны, кнігі, брашуры), атрыбутыку (цішоткі, нашыўкі, значкі, налепкі і інш.). Сувязь з «пакупнікамі» наладжвалася шляхам асабістых кантактаў, перапіскі і флаераў, які рассылаліся ў іншыя дыстра і распаўсюджваліся імі. Звычайна там прадаваліся зіны, самапальныя музычныя запісы і атрыбутыка. Кошты — больш, чым дэмакратычныя. Яны пачалі зьяўляцца ў самым пачатку 2000-х. Дзейнічала іх некалькі дзясяткаў па ўсёй Беларусі.

Флаеры беларускіх панк-дыстра
Менавіта так можна было пра іх даведацца

Элемэнты стрэйт-эйдж культуры
Крыжы — адзін з самых вядомых сімвалаў SxE
Стрэйт-эдж (англ. Straight edge, «выразная мяжа», часта скарачаецца да SxE) — лад жыцьця, які ўключае ў сябе адмову ад ужываньня алькаголю, наркотыкаў, тытуню, бязладных палавых сувязяў. Як правіла стрэйт-эйджэры зьяўляюцца вэгетарыянцамі альбо вэганамі. Галоўная ідэя ў тым, што пры вядзеньні такога ладу жыцьця можна больш пасьпяхова ўвасобіць ідэалы панк-супольнасьці. Тэрмін зьявіўся ў ЗША ў 80-я і быў зьвязаны зь песьняй «Straight Edge» гурту Minor Threat. У Беларусі першыя стрэйт-эджэры зьявіліся напрыканцы 90-х.
Анарха-панк — субкультура, якая спалучае анархісцкую ідэалёгію і элемэнты клясычнага панк-року. Звычайна супрацьпастаўляецца «безыдэйнаму», г. зв. «no future» панк-року, які мае малы ўзровень палітызацыі і часта высокі ўзровень камэрцыялізацыі гуртоў. Анарха-панкі прытрымліваюцца антыфашысцкіх поглядаў, падтрымліваюць барацьбу за правы жывёлаў, барацьбу супраць гамафобіі, фэмінізм, абарону навакольнага асяроддзя, працоўнае самакіраваньне, антываенны рух і рух антыглябалістаў. Упершыню паняцьце зьявілася ў Вялікабрытаніі напрыканцы 70-х, у Беларусі - прыканцы 90-х.

Анарха-панкі ладзяць ня толькі канцэрты, але і дэманстрацыі
У Беларусі і па ўсім сьвеце
Саня
Адпіўшы гарбаты, Андрэй працягваў:

«Усе былі вельмі розныя. Чувакі ад 13 да 40, з рознай адукацыяй, усе расьлі ў розных сямейных абставінах. Дзяўчат было меней, але сярод нас панаваў дух таварыскасьці. Contra La Contra — гэта быў такі ўраган. Злыя палітызаваныя тэксты, жорсткія рытмы і надрыўны жаночы вакал. Саня была непараўнаная».

Саня Клоп

1
Колькі табе год, дзе працуеш?
Мне 41. Адукацыя вышэйшая, па адукацыі гісторык. Працавала шмат дзе, але цяпер зарабляю на жыцьцё дызайнам упакоўкі.
2
У якіх праектах удзельнічала?
Музычных, экалягічных, зіна-газэта-друкавальных, антыглябалісцкіх, антываенных, рабіла майкі і нашыўкі і сама іх распаўсюджвала.
3
Што для цябе панк?
Панк для мяне значыць тры рэчы — свабоду, радасьць і сястрынства.
Калі ты пачала займацца творчасьцю? Якія гурты, кнігі, часопісы на цябе паўплывалі?
Я малюю, чытаю і музыку люблю з глыбокага дзяцінства, насамрэч.

Ой, паўплывала на мяне процьма ўсяго. Спачатку гэта былі Operation Ivy, Bad Religion, Rage Against the Machine, Pixies, Nirvana, L7, Bikini Kill і ўсё, што рабіла Ханна Кэтлін (Bikini Kill, Julie Ruin, Le Tigres), і ўся тая музыка, што круцілася вакол мяне. Пазьней польская панк сцэна — Dezerter, Guernica y Luno, Post Regiment, Złodzieje Rowerow, Kazik/Kult (праекты Казіка Сташэўскага). Яшчэ пазьней беларускія панкі - Deviation, Кальян, Hate to State.

З кнігаў - Урсула ле Гуін, Курт Ванэгут, Мілан Кундэра. З часопісаў - «Контркультура», «Подробности взрыва» і ўвогуле акцыі тусоўкі «зАиБи». Таксама мяне заўжды ўражвалі польскія акцыяністы, скажам, «Памаранчова Альтэнатыва», розныя пэрформансы, зіны, якія як бы не былі палітычнымі, але пры гэтым былі пратэстнымі.
Справа налева: Алесь Дзянісаў (Dzieciuki), Саня «Саха», Стас Пачобут (Deviation), Саша Клоп. 1997. Крыніца: belsat. eu
Якім чынам ты даведалася пра панк? І чаму ўлілася якраз у палітызаваную ягоную плынь?
Пра палітычныя і сацыяльныя праблемы я пачала задумвацца яшчэ ў школе. І гэта змусіла мяне будаваць жыцьцё па іншых лякалах.

Пра такую музыку я даведалася гадоў у 16, калі ўпершыню пачула The Clash. Але каб поўны адвал башкі – Operation Ivy. Гадоў 20 мне было і доўга потым з плэера я іх не даставала.

У панку як музыцы падкупляла энэргія і шчырасьць. А анарха-панк таму, што гэта было нешта стваральнае, вакол гэтага была сфармаваная цэлая культура ў процівагу стайлу «no future».
Раскажы пра самыя запамінальныя актыўнасьці, у якіх ты ўдзельнічала, калі стала панкаваць.
Першае, што згадалася — у Гародні паміж гарой да новага замку і гарой да драмтэатру былі закінутыя дамкі. Там праходзілі першыя канцэрты, выставы нейкія ладзілі. Быў такі сквот гарадзенскі. У 99-м жа мы выпусьцілі зін «Рабочы гудок». Ён быў безыдэйны, проста дурка такая, але круты, на мой погляд. З 2000 да 2002 сьпявала ў гурце Contra la Contra. Рабіла зіны, майкі, у мяне было сваё дыстра. У 2003 была часткаю каманды, якая рабіла першы беларускі фэмінісцкі панк-зін Wargazm. Удзельнічала ў розных анархісцкіх дэманстрацыях у Беларусі.

Шмат вандравала і гэтую справу люблю. Люблю маляваць, зь дзяцінства рабіла нешта рукамі і ў панк-руху таксама гэтым займалася.
Як ты стала ўдзельніцай гурту Contra la Contra? Чаго вы хацелі і што атрымалася?
Не памятаю, напэўна запрасілі на рэпу паспрабаваць. Ім, мабыць, спадабалася, як я крычу — так я і засталася. Акрамя мяне ў гурт уваходзілі Жэня і Дзіма Масалі і Васіл. Добрыя людзі, мае сябры. Тэксты ў асноўным пісаў Дзіма.

Хацелася, каб весела было, каб адбываўся нейкі карысны дзьвіж. Паезьдзілі выдатна — Польшча, Літва, Нямеччына, Аўстрыя, Швэцыя, Данія. Самыя крутыя былі канцэрты ў беластоцкім сквоце De Centrum і Літве, а найбольш мне запомніўся чамусьці выезд у Бабруйск у межах туру па Беларусі ў 2001.

Гурт распаўся, бо я хацела адпачыць. Мы былі маладыя, дзікія, але ты стамляешся з часам. Распадаюцца гурты, праекты. Бо шмат якія людзі ня могуць з адным і тым жа запалам рабіць адну і тую ж справу праз усё жыцьцё, гэта нармальна.
Як табе было пачувацца адной дзяўчынай у гурце? Як у тагачасным панку ставіліся да дзяўчат і ці хвалявалі іх тады пытаньні фэмінізму і гендэру?
Цалкам нармальна было. Тады пытаньне хвалявала мала, бо нас наогул было мала, а дзяўчат увогуле на пальцах пералічыць. Асабіста мне здавалася, што мы ўсе проста сябры-пацаны, і наогул каго тут могуць пакрыўдзіць, як, навошта? Ня ведаю, ці хвалявалі маіх паплечнікаў гэтыя пытаньні і нават цяпер ня ведаю, наколькі хвалююць. Я таксама да гэтага не адразу прыйшла.

Мне здаецца сэксізм паўсюль быў, і ёсьць, і будзе, на жаль. Рэцэптаў даваць ня буду, яны ўсім вядомыя.
Фота: Аркадзь Грынштэйн
Асабістае

Пра жыцьцёвы пералом і пра тое, чаму ў нейкі момант перагарэла

Ігар
Андрэй ускоквае, узрушаны ўспамінамі:

«Першы раз я пачуў і ўбачыў Hate to State ці то ў 98-м, ці то ў 99-м. Прыйшоў я на звычайную тады імпрэзу ў клюб „Рэзэрвацыя“, ці тады яна ўжо стала „А-Клюбам“, я дакладна не памятаю. Граў нейкі рок. Нечакана для нас напрыканцы на сцэну выйшлі Hate to State. Быў угар, яны парвалі залю. Іх выступ я памятаю як сёньня, было так яскрава, што нічога акрамя іх я не магу ўзгадаць».

Ігар Конік

1
Колькі табе год, дзе працуеш?
54 гады. Адукацыя сярэдняя спэцыяльная. Менчук. Працую электрыкам, рамантую аўтаматычныя лініі на Менскім электратэхнічным заводзе імя В.І. Казлова. Працоўны стаж больш 30 гадоў.
2
У якіх праектах удзельнічаў?
Гурты Green Brain Art’s Band Inc., Hate to State, 451 F ды іншыя. Выданьне фэнзіну Don’t Panic, стварэньне і падтрымка дыстра No Manipulation.
3
Што для цябе панк?
Панк — гэта татальны супраціў, найперш масавай культуры і афіцыёзу на ўсіх узроўнях. Мы людзі, якія адказваюць за свае словы і ўчынкі і насамрэч хочуць нешта зьмяніць у гэтым сьвеце, а не вечна п'яныя маладзёны з іракезамі, як гэта шмат каму ўяўляецца.
Калі ты ўвогуле пачаў цікавіцца музыкай і якая музыка на цябе паўплывала?
Упершыню я ўзяўся за гітару, калі мне было гадоў дзесяць. Мы нават сабралі школьны рок-гурт. Гэта вынікала з майго жаданьня бунтаваць, бо нас уціскалі ў такія межы, мы мусілі ледзьве не шыхтам хадзіць на гэтыя ўсе ранішнікі, піянэрскія зарніцы, удзельнічаць у нейкіх ваенізаваных гульнях. І такі ціск патрабаваў нейкага выйсьця і наш «валасатызм», музыка, якую не маглі трываць бацькі – наш бунт тады.

Быў такі часопіс «Роўнядзь» і ён быў ўнікальнай крыніцай інфармацыі для свайго часу, там пісалі пра заходнюю музыку. Я з нецярпеньнем чакаў кожнае выданьне. Зьбіралі выявы і допісы пра заходніх рокераў, тых жа Kiss ці AC/DC, і яны пакідалі моцнае ўражаньне. Даставалі таксама што-нішто з музыкі на бабінах — памятаю, як пачуў першы альбом Motörhead, гэта быў проста апатэоз музычнага шаленства для мяне. Музыка, якая супрацьстаяла афіцыёзу, які ў той час усе слухалі.

Пры гэтым я вельмі люблю клясыку, але не ўсю — скажам, Моцарта я ніколі ня стаў бы слухаць, а Шнітке і Шастаковіча слухаю з задавальненьнем. Асабліва люблю Кшыштафа Пендэрэцкага, такі гардкор у клясычнай музыцы. Наогул жа з клясыкі можна ўзяць шмат ідэяў для стварэньня музыкі, панк-гардкору ў тым ліку.
Беларускія нефармалы 80-х. Фота з сайту onliner.by.
Адкуль ты даведаўся пра панк-рок і як стаў граць такую музыку?
Пра панк я даведаўся амаль ад моманту ягонага зьяўленьня. Пра яго пісалі ў 70-я, былі нейкія радыйныя праграмы, напрыклад, на «Голасе Амэрыкі». Пра тое, як панк-музыка гучыць я даведаўся нашмат пазьней. Кружэлкі да мяне не траплялі, але было ўяўленьне, што мусіла быць нейкая неймаверна дзікая музыка. Пачуў я сапраўдны панк ужо пасьля таго, як адслужыў у войску ў 1985-м. У Менску на Валадарскага па аўторках і пятніцах была такая таўкучка, дзе зьбіраліся барыгі плястыначныя. І там пад выглядам гэві-мэталу мне ўцюхалі U.K. Subs. І я адразу зразумеў, што, вядома, аніякі быў не гэві-метал. Пачаў шукаць інфармацыю, дастаў іншыя кружэлкі: Agnostic Front, D.R.I., Cryptic Slaughter. І зразумеў, што вось яна – тая музыка, якая мне цікавая.

І на такім самым кірмашы мы пазнаёміліся з двума хлопцамі і сабралі гурт, які называўся Green Brain Artʼs Band Inc. Пачалі мы граць увесну 1991, давалі шмат канцэртаў і былі даволі вядомыя, Арцемій Троіцкі нас ведаў. Панк быў у нас такі безыдэйны, мы ня ведалі пра DIY, пра анарха-панк, але па гучаньню гэта быў панк-рок у чыстым выглядзе. У 1993 гурт распаўся і я ўжо і ня думаў працягваць рабіць нейкую музыку.
Як утварыўся тады гурт Hate to State і якім чынам ён існаваў?
Быў у нас такі таварыш яшчэ па «Зялёных Мазгах» — Віця «Мао» Жаркевіч. І ён зьехаў на чатыры гады ў Нямеччыну, жыў на сквоце. Калі ён вярнуўся мы сустрэліся і шмат абмяркоўвалі сытуацыю — гуртоў няма, дзьвіжуха на нулі, нічога няма. А пасьля вырашылі, што наракаць няма сэнсу і трэба ствараць свой гурт. Першыя рэпэтыцыі адбыліся вясною 97-га году. І вось гэты гурт ужо быў панкаўскім і па духу, і па музыцы, і па тэкстах. Быў такі чувак, які пісаў у «Музычную газэту» пад псэўданімам Баралдой Мерген. І першыя рэпэтыцыі адбываліся ў яго дома, ён мусіў быць у нас гітарыстам. І калі я прабіў нармальную рэпэтыцыйную кропку на сваім заводзе, выявілася, што граць ён зусім не ўмее. Мы яго спрабавалі навучыць, але безвынікова. Давялося гітарыста замяніць. Агулам у нас зьмянілася сем бубначоў, чатыры гітарысты і дзьве вакалісткі, і толькі я і Мао былі нязьменнымі ўдзельнікамі.
Мао прыносіў тэкст, я найграваў музыку і так атрымліваліся песьні Hate to State. На канцэртах ён чытаў свае вершы і тлумачыў наш пасыл, бо тэксты ў нас вельмі простыя, але насамрэч яны несьлі вялікі сэнс. Праіснавалі мы агулам амаль тры гады і далі свой апошні канцэрт у 2000 годзе ў Мінску разам з гуртамі Правакацыя і Call Centre з Фінляндыі, шмат гастралявалі. Найбольш яскравы за ўвесь час быў наш першы выезд у Маскву ў 1998, дарэчы. У 2013 мы адрадзілі гурт дзеля аднаго канцэрту ў гонар майго 50-годзьдзя. Пасьля я займаўся шмат якімі іншымі праектамі, рабіў музыку, зіны, дыстра.
Мао чытае свой верш, пасьля сьпяваецца песьня «Нянавісьць да дзяржавы»
2013 год, клюб «Піраты».

Чым запомнілася першая вандроўка ў Маскву?
У 1998-м у Менску быў фэстываль «nuCLEAR free land». І з намі там выступаў маскоўскі гурт «Три креста». Мы там зтусаваліся. Яны забралі ўсе нашы касэты, пару дзясяткаў, ды павезьлі ў Маскву. Увосень нам патэлілі, сказалі, прыяжджайце да нас выступаць. Для нас гэта была падзея, мы разгубіліся нават троху, але паклікалі, дык трэба ехаць.

Тады было так, што калі панкі, то трэба бухаць. Мы стартавалі ад вакзалу і праяжджаючы каля ГУМу закінулі першую бутэльку гарэлкі пад сядзеньне ўжо. Я памятаю толькі да Барысаву што было, далей правал. У Мао была нейкая патасоўка з памежнікамі, яму акуляры разьбілі, хацелі забраць пашпарт, але я таго ўжо не памятаю, бо быў у поўным неадэкваце. Калі прыехалі ў Маскву нават не разумелі дзе знаходзімся, пасьля праспаліся. Перад пачаткам канцэрту глядзім — у залі хто з малаком, хто з гарбатай, ніхто не залівае.

А як канцэрт пачаўся быў такі ўгар — у нас у Менску такога п'яныя панкі і блізка не рабілі. Такая аддача шалёная. Вакалісту не давалі падыйсьці да мікрафону, крычалі нашы тэксты. Усе танчылі, усе адзін аднаго падтрымлівалі. І тыя падзеі прымусілі пераглядзець маё стаўленьне да стымуляцыі алькаголем. Пасьля даведаўся пра стрэйт-эдж, адмовіўся ад алькаголю, стаў вэгетарыянцам, бо задумаўся пра тое, што мы спажываем прадукты забойства. Я зразумеў, што цьвярозае жыцьцё і вэгетарыянства — гэта шлях супраціву мас-культуры і афіцыёзным такім уціскам таксама, хоць сам я сябе ніколі стрэйт-эйджэрам не называў. І пасьля мы гэтыя ідэі прывезьлі ў Менск. Былі нават на пачатку 2000-х такія канцэрты, на якіх усе былі з крыжамі (сымбаль стрэйт-эдж руху — заўв. аўт.) на руках.
Мінскія стрэйт-эджэры пачатку "нулявых"
Ці былі антыфашысцкія ідэі важнымі для вас у той час?
Hate to State ад самага пачатку быў антыфа-гуртом. Панк-руху як такога тады не было, былі канцэрты, але на іх зьбіралася вельмі розная публіка. Тады нават бывала такое, што панкі малявалі свастыкі як Сід Вішэз у фільме. Але тое была такая форма супраціву камунізму. Бо гэтыя ўсе камсамолы, сацспаборніцтвы, калі чалавек мусіў жыць па нейкіх інструкцыях, якія яму зьверху нехта дае — гэта была таксама форма фашызму. І фашыстоўская сымболіка тады ўспрымалася без засьцярогі, бо гэта ня быў ідэйны нейкі фашызм, а было малпаваньне такое. Першы канцэрт, на якім была сутычка з ультраправымі прайшоў у клюбе Cosmpolitan, на ягоным месцы цяпер Дом Масквы. Выступалі мы, Deviation з Гародні і Twin Pigs з Івацэвічаў. Туды прыйшлі нейкія нацы, пачалі зігаваць. І яны там добра атрымалі ў пятак. Пасьля гэтага выпадку антыфашызм стаў нормай у панк-року.
Асабістае

Пра панк як фэномэн, камэрцыйную музыку і тое, як можна нешта зьмяніць

Гарбата дапітая, майго суразмоўцу заўважна хіліць у сон. Я апранаю куртку. Андрэй спыняе мяне:

«Пастой, сказаць хачу. Ня проста музыка, ты зразумеў? Мы былі супраць творчасьці дзеля творчасьці. Мы хацелі рабіць тое, чаго да нас у Беларусі не рабілі. Штуршком да ўсяго замуту было тое, што ўнутры шмат каго з нас на розным узроўні высьпяваў пратэст супраць таго, што адбывалася ў музычнай сцэне Беларусі і ў культурным ды палітычным полі наогул. Мы мелі што сказаць пра сьвет, мы былі гатовыя зрабіць што-небудзь, каб наўкол нас рэчы зьмяняліся да лепшага. Мы хацелі сказаць „не“ багемнасьці, раскошы, якія вядуць да застою. Мы былі шчырыя з сабой, і са сьветам. Ну, цяпер бывай».

Жадаю Андрусю добрай ночы, цісьнем рукі. Выходжу, пачынаю спускацца па лесьвіцы. У галаве пульсуе думка — ці шчыры са сьветам я?
Падзякі
Людзі, дзякуючы якім адбыўся гэты тэкст
Сусед Андрэй
За шуканьне герояў, сэнсаў, вобразаў і фарбаў
Саша Клоп
За дадзеныя фота, добры настрой і цудоўныя успаміны
Ігар Конік
За дадзеныя фота, відэа і шматлікія ідэяі на будучыню
Антон Сурапін
За тэхнічную дапамогу, парады і цярплівасьць
Тэкст: Валер Тамілін для парталу "Тузін Гітоў"
Фота: Валер Тамілін, архівы герояў (астатнія пазначаныя асобна)
Відэа: Валер Тамілін, архівы герояў
Рэдактар: Сяргей Будкін
Каардынатар: Антон Сурапін

Матэрыял створаны ўдзельнікам курсаў «10 крокаў да якаснай журналістыкі», арганізаваных Міжнароднай фэдэрацыяй журналістаў у партнэрстве з ГА «БАЖ»
This site was made on Tilda — a website builder that helps to create a website without any code
Create a website